Mark Wallinger, State Britain, 2007

Mark Wallinger heeft zijn wortels in de politiek geëngageerde kunstscène van de jaren ’80. In die tijd liep in Engeland bijna alles wat kon nadenken te hoop tegen de hardvochtige, neoliberale en nationalistische politiek van Margeret Thatcher. State Britain, het belangrijkste kunstwerk op de tentoonstelling in De Pont, sluit hier rechtstreeks bij aan. Zij het dat niet Thatcher maar de ‘oorlogszuchtige kliek’ rond Tony Blair het hier moet ontgelden. Bliar zien we op allerlei plakkaten verschijnen.

Geen kunstenaar die je in De Pont zou verwachten. Eerder in het Van Abbe. Maar schijn bedriegt. De vraag is of we, strikt genomen, wel naar een politiek kunstwerk kijken. Of dat het de kunstenaar om iets anders te doen is.

Mark Wallinger zelf laat zich er niet zo over uit. Toen ik het ‘m vroeg tijdens de inrichting van de tentoonstelling kreeg ik niet veel meer te horen dan: It’s a reconstruction, not the original. Wat natuurlijk wel de kern van de zaak raakt.

Brian Haw, Protest camp, Londen, 2001-2006

We kijken naar de enorme protestinstallatie die vredesactivist Brian Haw (1946-2011) in de jaren tussen 2001 en 2006 tegenover het parlementsgebouw in Londen opbouwde. Maar dan wel in de gedaante van een nauwgezette reconstructie van het originele werk dat verloren ging toen de Britse politie in een Nacht und Nebel-actie in de vroege uren van 23 mei 2006 alles in containers gooide en afvoerde.

Door het in een museum te plaatsen nodigt Mark Wallinger ons uit met andere ogen ernaar te kijken, als kunst dus. Net als Brian Haw is ook hij een rebel with a cause, maar dan wel voor een zaak die verder rijkt dan de politiek. Zijn werk gaat over zoiets als de macht van het beeld, over de creativiteit van de massa, over onze verhouding met de werkelijkheid. Wat als politiek statement geformuleerd is blijkt alles in zich te hebben om echte kunst te zijn. We hoeven alleen maar door een andere bril te kijken en opeens wordt het een werk dat tot in ieder detail tot de verbeelding spreekt. Neem bijvoorbeeld onderstaande foto met het beertje! Dat het werk niet meer bestaat en dat ook zijn schepper, Brian Haw inmiddels overleden is, draagt het zijne aan de kracht ervan bij.

Mark Wallinger, State Britain, 2007, details

Overigens, ik heb op Facebook een filmpje geplaatst van I am Innocent, een ander fascinerend werk op de tentoonstelling. Even op de Facebook-link in de linkerkolom bovenaan klikken.

 Mark Wallinger, Mark, Museum De Pont, Tilburg, t/m 19 februari