Ahmet Öğüt, Bakunin’s Barricade, 2015

Er zijn minstens drie goede redenen om de tentoonstelling van Ahmet Öğüt in het Van Abbe hoog op je lijstje te zetten: Bakunin’s Barricade in de eerste plaats, maar ook Exploded City en Ground Control. Alledrie werken die meteen binnenkomen en je niet onberoerd laten. Kunst die ertoe doet, politiek, historisch – zoals het Van Abbe betaamt -, maar ook kunst die de verbeelding naar nog nieuwe, onontdekte werelden voert.
Ahmet Öğüt (spreek uit: Agmet Eut) is 34, van Turks-Koerdische afkomst en al enige jaren ook vanuit Nederland actief. Ground Control laat mooi zien hoe hij aan de weg timmert. Letterlijk bijna: je komt een volkomen lege witte museumzaal binnen en je ruikt het meteen: vers asfalt, heerlijk! Verder niets en inderdaad, wat heb je nog meer nodig? Iedereen heeft als kind ooit deze zwangere geur diep in zich opgenomen. Betekenis te over!

Ahmet Öğüt, Exploded City, 2009

Exploded City is van een heel andere orde. Gelaagd en doorwrocht, zowel in concept als in uitvoering. Maar daarmee niet minder invoelbaar. Ook hier dringen zich de associaties en betekenissen meteen op. Wat je ziet is een imaginaire stad, maar dan wel eentje die, in tegenstelling tot andere gedroomde steden, akelig echt is. Alle objecten en bouwwerken hebben ooit bestaan maar zijn op enig moment ten prooi gevallen aan terreur en geweld. De meeste ken je nog van het nieuws, ook al is het soms al langer geleden. De beroemde brug van Mostar bijvoorbeeld, opgeblazen tijdens de oorlog in het voormalige Joegoslavië. Of, recenter, de treinen die in Madrid het doelwit van een Al Qaida-aanslag waren. In het werk van Ahmet Öğüt krijgen ze een naleven in een verstilde gemeenschap die even indringend als waardig getuigt van de geschiedenis.
Bakunin’s Barricade is een extreem werk dat me stevig naar de keel greep. Als het om kunst gaat ben ik voor geen kleintje vervaard zal ik maar zeggen, maar om schilderijen van grootheden als Picasso, Léger en Kokoschka zó op de puinhopen te zien liggen? Een ronduit schokkende ervaring. De zaaltekst biedt uitleg. In Dresden tijdens de opstand van 1849, suggereerde de Russische revolutionair Bakunin om schilderijen uit de Gemäldegalerie op de barricaden te plaatsen om zodoende de Pruisische soldaten van verder geweld te weerhouden. Ahmet Öğüt verplaatst dit idee naar Eindhoven in 2015. Welke rol speelt kunst in ónze wereld? Of ook: is het museum geen reservaat van waardevrijheid geworden? Bij het kunstwerk hoort een contract dat de kunstenaar met het museum sloot. Dit voorziet in de bepaling dat, mocht er ooit een opstand in Eindhoven uitbreken, het Van Abbe zich verplicht om werken uit haar collectie, in de geest van Bakunin, ter beschikking te stellen. God verhoede het, alhoewel? Stiekem zijn we natuurlijk wel heel benieuwd naar wat er zou gebeuren als Charles Esche de overeenkomst gestand zou willen doen.

Ahmet Öğüt, Vooruit!, Van Abbemuseum, Eindhoven, tot 14 juni