Gisteren in museum De Pont stond ik voor de derde keer in een week voor een nieuw spektakelstuk van Anish Kapoor: Vertigo een gebogen, glanzend spiegelende, stalen sculptuur die je waarneming danig op stelten zet.

Een bezoek aan Parijs stond wel op mijn programma maar zal er helaas niet meer van komen. Daar is tot 23 juni in het Grand Palais Leviathan te zien, Kapoor’s gigantische ‘opblaassculptuur’ wiens aanblik naar het schijnt, zowel van buitenaf als van binnenuit het publiek naar adem doet snakken.

Ook in Venetië is de kunstenaar nadrukkelijk aanwezig. Allereerst met zijn Ascension in de San Giorgio Maggiore, een van de collateral events van de Biënnale. Met de inzet van een enorme technische installatie realiseert hij hier het mystieke beeld van de hemelvaart in de gedaante van een langgerekte witte kolom van waterdamp in de verticale as van de viering.

In de tentoonstelling van de Prada Foundation in het Ca’ Corner aan het Canal Grande, steelt hij de show met Void Field, een prachtig vroeg werk.

Bij elk nieuw werk van Kapoor moet ik denken aan de Documenta van ’92. Daar toonde de kunstenaar een volkomen onspectaculair werk van een grote eenvoud en schoonheid. Een betonnen kubus van het formaat van een transformatorhuisje, zonder vensters, egaal verlicht via een spleet tussen muren en plafond, met op de vloer een volkomen platte, diep zwarte cirkel. Die een gat bleek te zijn.

Hoe lang je ook keek, echt vat kreeg je er niet op. En toch, je raakte in de ban van iets waar je misschien wel ooit als idee kennis van had genomen, maar dat je nog nooit als tastbare realiteit had waargenomen. Het fenomeen dat iets plat en ruimtelijk tegelijk kan zijn,  dat nabij en oneindig ver weg kunnen samenvallen.

Descent into Limbo heette het werk. Kapoor was 38 en vierde met dit werk zijn grote internationale triomf.

Ook daarna wist de kunstenaar de wereld nog vaak te verbazen met zijn unieke mix van zintuiglijke en mystieke vervoering. Maar het werd wel steeds meer een spektakel. Adembenemend in zijn visuele werking, prachtig van kleur en materiaal, van ongekende afmetingen. Zelden echter was er nog die verbluffende ervaring van een waarneming die je hele zijn doordringt.

Er was veel te bewonderen maar weinig meer te ontdekken.