Het ligt niet echt lekker in de mond maar zegt het wel heel precies: spectaculariteit, het begrip dat Alessandro Baricco in zijn essay De Barbaren introduceert als aanduiding van een typisch eigentijds fenomeen: cultuuruitingen die zó opwindend zijn vormgegeven, zich zó makkelijk laten consumeren dat de vraag naar het hoe en waarom ervan bij voorbaat futiel wordt.

Ik moest eraan denken toen ik enkele dagen terug in de Volkskrant een artikel las over de ophef die in Milaan is ontstaan rond een beeldhouwwerk van Maurizio Cattelan. Toevallig ook een Italiaan en een van de grote namen van de kunst van nu. Door de een verguisd, door de ander bejubeld, hoe dan ook een kunstenaar die de tongen losmaakt.

Over een ding zal iedereen het gauw eens zijn: Catellan is een kunstenaar die het spectakel niet schuwt. Bekende werken van zjjn hand zijn bijvoorbeeld dat van paus Johannes Paulus II getroffen door een meteoriet of van een op zijn knieën biddende Hitler. In Nederland kennen we de kunstenaar vooral als het olijke mannetje dat uit een gat in de vloer van Museum Boymans te voorschijn komt: Maurizio zelf die een kijkje komt nemen in de afdeling oude schilderkunst.

Lawaaikunst, kunst met een knipoog, of misschien toch ook meer dan dat?

We zouden naar Milaan moeten voor een goed oordeel. Daar draait op dit moment retrospectief in het Palazzo Reale, in het kader waarvan ook het genoemde beeld met de titel L.O.V.E. pal voor de gevel van de beurs op het plein voor de kathedraal is geplaatst.

Ik hou het op het laatste. In het werk van Cattelan zit veel dan in eerste instantie lijkt. Je doet het tekort door er alleen een parodie in te zien. 

En als spectaculariteit inhoudt dat de kunstenaar even veel belang hecht aan de vormgeving van zijn werk als aan het bespelen van de verwerking ervan door het publiek, dan is Maurizio Cattelan een van de belangrijkste vertegenwoordigers van een nieuwe stroming.  

Jammer dat ook spectacularisme zo slecht bekt.