Sarah Lucas, Engels paviljoen, Biënnale Venetië 2015

Als de Biënnale van 2015 één ding duidelijk maakt dan is het wel dat de geschiedenis voortdurend herschreven moet worden. All The World’s Futures is de titel, in meervoud dus. Verschillende toekomsten voor één wereld of een wereld waarin allerlei toekomsten samenkomen? De vraag blijft open.
Ook nu weer leveren de grote landen het vuurwerk en zorgt de centrale tentoonstelling voor de diepgang en reflectie. Met Okwui Enwezor als curator zit het met dat laatste wel goed. In de VN van de kunst is hij de ideale secretaris-generaal. Zijn netwerk strekt zich uit van topgaleries als Gagosian en Zwirner tot ateliers in de binnenlanden van Afrika, van het alternatieve Europese circuit tot de wereld van de grote verzamelaars. In het centrale paviljoen in de Giardini komt het allemaal samen. Enwezor haalt niet alleen een groot aantal nieuwe namen voor het voetlicht maar doet ook nadrukkelijk een beroep op de gevestigde orde. Met als gevolg dat je rondlopend over de tentoonstelling voortdurend van perspectief wisselt, geografisch, cultureel, historisch. Dan weer gaat het om de actuele kunstpraktijk in heartland Senegal, dan weer word je teruggeplaatst naar de heroïsche jaren zestig in New York. Oftewel van Giving Birth, een intrigerende video van Fatou Kandé Senghor, naar de beroemde Polls van Hans Haacke. Oude cracks staan sowieso vol in de aandacht. Naast Haacke bijvoorbeeld ook Robert Smithson en Fabio Mauri, lang vergeten kunstenaars die nu weer helemaal terug zijn. Iedere toekomst schept zijn eigen verleden.

Publiek in Motion Capture Studio van Hito Steyerl in Duits paviljoen, Biënnale Venetië 2015

Een rondgang langs de landenpaviljoens is ook dit jaar weer een feest. Niet alles is top natuurlijk maar veel wel. Zwitserland en Denemarken bijvoorbeeld, totaal verschillend maar wel heel sterk, Rusland dit jaar ook heel goed, Frankrijk een beetje precieus en intellectueel – zoals het hoort zou je bijna zeggen -, Japan vooral heel mooi, Amerika met een indrukwekkend overzicht van Joan Jonas. De presentatie van Duitsland is ronduit indrukwekkend, met name Hito Steyerl met haar Motion Capture Studio: geweldig.
Ja en dan Sarah Lucas. Sex en custard. Wat zij aan materialen en vormen bij elkaar brengt, mét alle werelden waar deze weer naar verwijzen, is volstrekt uniek. Over the top? Zeker. Maar dan zó intens en zó doorleeft dat het ook weer pure poëzie wordt. 100% Engels.
Het verhaal van herman de vries bewaar ik voor mijn Art Updatelezing. Eén ding alvast wel: waar ik ooit mijn twijfel uitsprak over de keuze voor deze ‘oude grootheid’, zie herman, niet Erik, zwijg ik nu in stille bewondering.
Vandaag naar de Arsenale, wordt vervolgd.

La Biennale di Venezia – 56th International Exhibition,  tot 22 november