Chefs-d’oeuvres? is de titel van de openingstentoonstelling van het Centre Pompidou Metz. Meesterwerken? dus, waarbij het vooral om dat vraagteken gaat. De presentatie betreft niet alleen de ‘meesterwerken’ zelf maar meer nog de vraag wat hen tot zodanig bestempelt, welke waardesystemen hierbij actief zijn en hoe deze zich in de loop der tijd ontwikkelden.

Een tentoonstelling waar je op twee manieren naar kan kijken.

In de eerste plaats als een zonder meer grootse en indrukwekkende presentatie van de kunst van de 20e eeuw. De 700 werken die hier bij elkaar zijn gebracht onderstrepen nog maar eens hoe ongelooflijk vruchtbaar, vernieuwend en rijk de meest gewelddadige periode uit onze geschiedenis is geweest. Dit verhaal krijgt des te meer reliëf omdat er naast het mainstream-modernisme ook ruime aandacht is voor de ontwikkeling in de breedte, voor zijwegen, tegenstromen, reacties, enz. Een nuancering die de tegenstelling tussen moderniteit en traditie relativeert en ons dicht bij de werkelijke ontwikkelingen brengt.

Zo kennen we Albert Marquet als een van de grote pioniers die in vroegste jaren van de eeuw brak met de klassieke regels. Veel minder bekend is zijn werk van direct na de Eerste Wereldoorlog, als de schilder – net als veel van zijn radicale vakbroeders van weleer – terugkeert naar een meer academische, naturalistische opvatting. En nog steeds hele mooie schilderijen maakt die, hoe traditioneel ook, wel degelijk typisch twintigste eeuw zijn. La Femme blonde uit 1919 is daar een fraai voorbeeld van.

Wat de tentoonstelling ook laat zien is een nogal doorzichtige en uiteindelijk ook wel geforceerde poging om een gegeven beperking als bewuste keuze te presenteren. De echte topstukken – op die ene grote Picasso na – moesten in het moedermuseum in Parijs blijven. Tsja.

Wat onverlet laat, dat er heel wat te genieten valt. Het is wel de vraag of het Centre Pompidou Metz ook in de komende jaren over de financiële middelen, de energie en de creativiteit zal beschikken om net zo bekwaam als nu van de nood een deugd te maken.

Jonge bezoekers voor Picasso’s Aubade

Chefs-d’oeuvres?, Centre Pompidou Metz, tot 25 oktober