David Hockney, Carrowby Hill, 1998

Weinig kunstenaars zo loveable als David Hockney. Dat was altijd al zo, maar waar uit het vroege werk nog de coole houding van de hippe kunstenaar sprak, laat de oudere meester alle maskers vallen. Wie vorig jaar de tentoonstelling van Hockney’s latere landschappen heeft gezien zal het beamen: dit is een kunstenaar die je in de eerste plaats wil laten meegenieten van het plezier dat hij in zijn vak heeft. Nooit was de vraag naar het hoe en waarom van kunst zó overbodig.
Carrowby Hill is een mooi voorbeeld, geschilderd in 1998 toen Hockney een tijdlang bij zijn moeder in Engeland logeerde en dagelijks in een open auto met een rustig gangetje door het landschap van zijn jeugd toerde. Zodra je het werk ziet heb je het gevoel dat het er altijd al was. Je had er alleen nog geen kennis van genomen. Volkomen relaxed geschilderd en met een onderwerp dat hier perfect bij past. Ook dat is er simpelweg en maakt des te meer indruk omdat het zich niet bewust lijkt van zijn eigen schoonheid.
Maar er is meer. Op zijn geheel eigen speelse en open manier kaart de schilder wel degelijk fundamentele vragen aan. Hoe kunnen we ons verhouden met een wereld die alle richting en betekenis verloren heeft? Anders gezegd: hoe kan ik in déze wereld kunst met een ziel maken?
Het eerste antwoord is al gegeven: door onderwerpen te kiezen die na aan je hart liggen, die voor iedereen herkenbaar zijn en die alleen nog naar het oppervlakte van het bewustzijn gebracht hoeven te worden. Of het nu het Engelse landschap is, de gay scene in Californië, zijn moeder in Bradford of zijn hondjes op het atelier in Santa Monica, alles komt voort uit het leven zelf.

David Hockney, David, Pearblossom Highway, 11-18th April 1986

Het tweede heeft te maken met de wijze waarop hij dit doet. Pearlblossom Highway, een grote fotocollage uit 1986 en een van de hoogtepunten uit het oeuvre is hiervan een treffend voorbeeld. In zowel onderwerp als uitvoering precies het tegenovergestelde van Carrowby Hill maar qua zienswijze er nauw mee verwant. Zoals de laatste is opgebouwd uit een patroon van sterke vormen en kleuren bestaat de eerste uit een veelheid van kleinere foto’s. Elk afzonderlijk staan deze voor betekenisvolle waarnemingen. Meer of minder naar de voorgrond gebracht, variërend in relevantie, belang of nadruk. Kijken is hier geen objectieve registratie maar een actieve uitwisseling waarin de dingen een even groot aandeel hebben als de kijker.

Zie ook Op bezoek bij Christopher en Don