Eerst is er het gebouw. Een kloeke bakstenen doos. Vrij in de ruimte, sobere maar heldere geleding, perfect van maat. De rauwheid van een negentiende-eeuwse fabriekshal in de verheven gedaante van een zestiende-eeuws cultushuis: La Nuova Scuola Grande di Santa Maria della Misericordia.

Op de voor- en zijgevel rode spandoeken met in witte capitalen: PIETAS JAN FABRE.

Je stapt binnen en je bent meteen in de ban. Alles klopt. Het sublieme interieur van het driebeukige gebedshuis. Twee klassieke zuilenrijen in grijze natuursteen, die het vlakke, bruine balkenplafond dragen. De gelijkmatige verlichting vanuit de grote zijbeukvensters.

En als perfect antwoord op dit alles, alsof het nooit anders geweest is, vijf grote, stralend witte marmeren beelden op een glanzende bladgouden vloer. De iriserende groen-blauwe objecten aan de pilaren maken het helemaal af. Nog voordat je kennis hebt genomen van wat het allemaal precies voorstelt, weet je al, dit is grote kunst.

Met vilten slippers aan je voeten betreed je het gouden podium van Jan Fabre’s theater. Op vier grote sokkels liggen enorme marmeren hersenen met daarop twee kruisen, een bonsai-boom en vier op de rug liggende schildpadden. Achterin, midden in het koor, vindt de beeldenscenering zijn bestemming in een grote replica van Michelangelo’s beroemde Pietà. Maar dan wel in de geheel eigen interpretatie van de kunstenaar. Deze heeft zelf de plaats van Christus ingenomen en ligt als een moderne rockster in de armen van zijn Moeder. In de plaats van de kop van de Heilige Maagd zien we een schedel.

Op zoek naar een sleutel van het werk moeten we hier beginnen. En daarbij vooral ook niet vergeten wáár we ons bevinden: in het gebedshuis van het broederschap van de Heilige Maria van de Barmhartigheid. Met andere woorden, we zien Jan Fabre die zich vlijt in de armen van de barmhartige Dood, de hoeder van ons allemaal. Al het andere is de persoonlijke mythologie van de kunstenaar en maakt deel uit van het ondoorgrondelijke theater van de man die in zijn verbeelding alles versmelt wat kunst en leven verenigt. Van vroeger tot nu.

Biënnale Venetië, t/m 27 november