Te zien bij Galerie van Gelder in Amsterdam: recent werk van Sigidur Gudmundsson. Deze van oorsprong IJslandse, al vanaf de jaren ’70 in Nederland actieve kunstenaar is nog altijd een uiterst geestrijke en veelzijdige vertegenwoordiger van de conceptuele kunst. Tussen alle foto’s, sculpturen en installaties springt een werk er wel heel erg uit: de DVD met de registratie van de ‘performance’ die de kunstenaar op zaterdag 23 mei als opening van de tentoonstelling presenteerde. Te koop voor € 3000,- in een oplage van 50.

In de met publiek gevulde galerie treedt Gudmundsson binnen nadat hij zichzelf door een professionele hypnotiseur onder hypnose heeft laten brengen en daarbij verplaatst is in de rol van ene Charles, een collectioneur die de tentoonstelling komt bekijken en die nog nooit van het werk van de kunstenaar in kwestie gehoord heeft. Charles wordt te midden van het publiek door galerist Kees van Gelder rondgeleid en bij elk werk gevraagd wat hij ervan vindt.

Het resultaat is even fascinerend als bizar. Gudmundsson herkent in de rol van Charles inderdaad geen enkel werk, vraagt telkens om de titel, maar geeft vervolgens wel commentaar dat rechtstreeks raakt aan de diepere drijfveren van de maker. Hij stelt deze fundamenteel aan de orde door bijvoorbeeld bij een foto als Five women te insisteren dat de afgebeelde vrouwen als persoon er absoluut niet toe zouden mogen doen en dat als dit wel het geval zou zijn hij het werk waardeloos zou vinden.

Wat de video zo boeiend maakt is dat je als toeschouwer voelt dat de spanning en concentratie op het gezicht van Charles dezelfde zijn als die de kunstenaar voelde bij het maken van het werk. Zelden kwam je dichterbij de realiteit van het scheppingsproces.

Wanneer hij na drie kwartier weer uit zijn hypnose gehaald wordt, weet Sigurdur Gudmundsson zich niets meer te herinneren van wat ‘Charles’ gezegd heeft. Later zal hij berichten dat hij zich na afloop totaal leeg voelde en dat hij een week of drie nodig gehad heeft om weer bij zichzelf uit te komen.