Vroeger heette zoiets een soirée: kunstvrienden die elkaar ontmoeten ten huize van een verzamelaar om aldaar spijs, drank en vooral natuurlijk kunst te genieten. Het bestaat nog steeds. Vervang de koetsen door strakke Volvo’s en BMW’s, ritselende japonnen door edgy couture en de beelden schuiven zo over elkaar.

Afgelopen zondag was ik uitgenodigd bij de familie Defauwes. Een fraaie moderne villa, een grote living vol kunst en een gastheer die met zijn ongedwongen enthousiasme het bezoek meteen bij de les had.

Bij elk werk een paar losse opmerkingen, terloops en onderhoudend. Een verhaal dat je beetje bij beetje mee de diepte in nam. Hoe het allemaal al in zijn jonge jaren was begonnen, toen hij als orthopedisch schoenmaker nog van huis naar huis trok. Hoe hij zijn eerste werk van Lei Molin kocht en hoe hij als verzamelaar pas echt op gang kwam toen hij Jaap Mooy ontmoette en er een levenslange vriendschap ontstond.

Of we alvast naar beneden wilde lopen voor een glaasje prosecco en nog meer kunst. Met open mond traden we binnen in een gigantisch souterrain, ingericht als een museum met alles erop en eraan. Waarom bouw je zoiets? En voor wie?

Hier, staande voor een indrukwekkende reeks tekeningen van massagraven, kwam Jacques Defauwes pas echt los. Kijk eens hoe het gedaan is, nergens sluiten de lijnen, overal kan het licht erin, niets ligt vast in de tijd.

Geweld, het menselijke tekort, de tragiek van het bestaan, het zijn de typisch thema’s van een naoorlogse kunstenaar. Net als het verlangen naar waarachtigheid en ongebondenheid, naar een leven bevrijd van alle ketenen. Het échte leven dus, dat Jaap Mooy (1915-87) als geen ander leefde.

Jacques Defauwes werd er in meegezogen en kocht alles wat uit de handen van de kunstenaar kwam. Grote sculpturen en schilderijen, kijkkastjes en objecten en vooral ook tekeningen. Duizenden werken, inmiddels allemaal professioneel gerestaureerd, gecatalogiseerd en gefotografeerd.

Met als resultaat dat er nu ergens in een buitenwijk van Heerlen een heus Jaap Mooymuseum is verrezen. Helemaal alleen voor Jacques Defauwes.