Met het beeld van een wereld die in scherven uiteengevallen is bracht de moderne kunst in het begin van de twintigste eeuw een grote shock teweeg. Niemand die de kunst van zijn tijd serieus nam kon om het kubisme van Picasso en Braque heen; vanaf hier was er geen weg meer terug naar de natuurlijke orde van weleer.

De nieuwe installatie van Jan de Cock in galerie Fons Welters heeft veel weg van een driedimensionaal kubistisch schilderij. Je loopt letterlijk tussen de vlakken, de lijnen en de kleuren en je wordt deel van een gefragmenteerde en gelaagde wereld. Waar het ook veel op lijkt is het ruimtelijke werk van de Russische constructivist El Lissitzky, zoals bijvoorbeeld diens Proun in het Van Abbemusem.

Maar mét alle verwijzingen naar het modernisme is het werk van Jan de Cock toch helemaal van nu. Wat het vooral ervan onderscheidt is dat het wars is van alle pogingen om de wereld te lijmen. Waar Picasso en Lissitzky de scherven gebruikten als bouwstenen van een nieuwe harmonie en schoonheid, laat Jan de Cock ze voor wat ze zijn: fragmenten van een wereld die zich niet meer in één kader laat vangen. Wat hij daarbij ook doet is de toeschouwer tot medeschepper maken. Met kruisende zichtlijnen, verrassende doorkijkjes en voortdurende schaalwisselingen wordt diens blik en verbeelding geactiveerd. Pas in het dynamische samenspel met de toeschouwer worden de objecten tot kunst.

Heel mooi is ook de samenspraak van vorm en inhoud. Voor zover de op de panelen gedrukte fotofragmenten herkenbaar zijn verwijzen ze naar gestripte en ontmantelde gebouwen zoals we die kennen van beelden uit oorlogsgebieden. ‘Een wereld die in scherven is uiteengevallen’, is hier niet een artistiek of filosofisch concept maar een concrete realiteit. Jan de Cock maakt Kunst met een grote K, maar ook kunst waar je niet omheen kan, letterlijk en figuurlijk.

Jan de Cock: Repromotion – t/m 06 maart in Galerie Fons Welters (Bloemstraat 140, Amsterdam)