De digitale werken van Frie Maas lijken verstoken van vrijwel alles wat schilderkunst tot schilderkunst maakt en toch werken ze helemaal als echte schilderijen. Je zou ze eigenlijk live moeten zien. Zoals de kunstenaar ze heeft laten printen, op groot formaat, in superheldere kleuren en tussen twee platen plexiglas gevat. Het plaatje hierboven is een digitale animatie waarin ik ze aan de muren van het Haags Gemeentemuseum heb opgehangen.

Als digitale schilderijen gereproduceerd worden gaat helemaal niets verloren. Dit in tegenstelling tot werken in verf op doek. Elke versie, hoe groot of hoe klein ook, geprint of op beeldscherm, bestaat uit niets anders dan een reeks enen en nullen en is volledig gelijk aan het origineel. Het unieke van het kunstwerk als object is daarmee radicaal opgeheven.

Ook de tijd heeft er geen grip op. Waar we ‘echte’ schilderijen in principe aanschouwen in een staat van meer of minder gevorderde ontbinding, is hún bestaan van ieder verval gevrijwaard. En dat zie je.

Je zou kunnen zeggen dat ze daarmee zijn losgekoppeld van het echte leven, maar aan de andere kant, was het verbeelden van het tijdloze niet altijd al een van de belangrijkste thema’s van de kunst?

Dit soort beschouwingen staan natuurlijk los van de vraag wat er aan digitale schilderkunst te beleven valt.

Een bekende definitie is van Fernand Léger. Volgens de beroemde Franse schilder is een kenmerk van goede kunst dat het de ruimte in bezit neemt. Je komt binnen en het eerste dat je ziet is het schilderij aan de muur.

Visuele impact is ook waar het in het werk van Frie Maas om draait. Sterker nog, je zou kunnen zeggen dat het hier over niets anders meer gaat. Er is alleen maar impact, elke andere substantie ontbreekt, zowel in materiële als in ideële zin. Er is geen verf, geen drager, geen handschrift, geen inhoud. Alleen maar de zuiver visuele ervaring.

Het ontstaansproces van de werken spoort hiermee. Er is geen enkele waarneming of voorstelling die er aan ten grondslag ligt. Het vertrekpunt is een willekeurige greep uit het onbegrensde arsenaal van digitale kleuren en structuren. Waarop vervolgens ‘filters’ worden losgelaten, wiskundige formules die volstrekt onpartijdig hun werk doen.

Wat rest is het oog van de kunstenaar dat op enig moment besluit déze configuratie van kleuren en vormen vast te houden.

Met als resultaat indringende kunst die radicaal afstand heeft gedaan van iedere toegevoegde waarde of betekenis. En juist daarmee de rol opeist van spiegel van een nieuw bewustzijn.

Meer weten of belangstelling voor een print? Ga naar www.friemaas.com