Verontwaardiging over de mislukte klimaatconferentie in Kopenhagen, opluchting over het einde van de crisis, of de eeuwige golfbewegingen van de tijd, waar het vandaan komt weet ik niet, feit is dat er een nieuwe urgentie voelbaar is.

Zo ook gisteravond bij de vrienden van Oxart. Het onderwerp van gesprek sloot aan bij de gedachte waar onze samenkomst ooit uit is voortgekomen: dat kunst onmisbaar is als instrument om de vinger aan de pols van de tijd te houden. Vragen waar we bij uitkwamen zijn: kan kunst ook bijdragen aan een nieuwe betekenisgeving en zo ja, hoe moet die dan gestalte krijgen? Geen vragen waar makkelijk antwoorden op gevonden kunnen worden maar wel prikkelende aanzetten voor het denken over nieuwe wegen.

Al pratende kwamen we op Constant en Nieuw Babylon, het project waarmee de kunstenaar vanaf het midden van de jaren vijftig gestalte gaf aan zijn utopie van een nieuwe samenleving.

Er zijn goede redenen waarom we dankbaar moeten zijn dat die er nooit gekomen is en waarschijnlijk ook nooit zal komen. Wat niet wegneemt dat een aantal van de in dit project gesuggereerde ontwikkelingen wel degelijk werkelijkheid zijn geworden, niet zozeer in fysieke maar wel in virtuele zin.

Zo heeft het concept van een moderne samenleving als een levend organisme van kleinere basiseenheden, veel weg van de netwerkmaatschappij die met de opkomst van internet zijn intrede heeft gedaan. Maar vooral ook het beeld van een wereld die in een voortdurende staat van beweging en verandering is, gekoppeld aan dat van de nomadische, creatieve mens, is uiterst actueel. Constant noemde de laatste homo ludens en bezong het ideaal van het spelende kind dat van elke verplichting is vrijgesteld. In het nieuwe Nieuw Babylon mag het kind dan wel plaats hebben gemaakt voor de volwassene, het ideaal van een leven in vrijheid en creativiteit heeft nog nauwelijks aan betekenis ingeboet.