Eerst bejubeld als een groot chroniqueur van het moderne leven, later verguisd als onbeduidend society-schilder en op het einde van zijn leven met een groot retrospectief in de Académie nog één keer vol in de schijnwerpers gezet, het kan verkeren. Daarna heeft de wereld Alfred Stevens weer snel vergeten. Een lot dat hij deelde met talloze andere negentiende-eeuwse schilders die, als ze niet hun sporen verdiend hadden aan het front van de avant-garde, hooghartig werden weggezet als de vazallen van een enghartige, burgerlijke cultuur.

De tentoonstelling in het Van Gogh-museum laat niet alleen zien hoezeer we daarmee de schilder tekort gedaan hebben, maar ook hoe we onszelf in de weg gezeten hebben. Maar goed, die schade zijn we de laatste jaren snel aan het inhalen. Onlangs nog was in Den Haag een kleine maar prachtige tentoonstelling gewijd aan Frederick Leighton en in Groningen trok John Waterhouse lange rijen. En nu dus Alfred Stevens in Amsterdam.

Eerst een realist die de noden van het volk vastlegde en later inderdaad een portrettist die zich specialiseerde in het genre van melancholieke schoonheden in weelderige interieurs. Mooie, onbereikbare, wat eenzame vrouwen die je maar al te graag zou willen troosten. Heel gedateerd en dus ook wat broeierig en klef, maar om dezelfde reden fascinerend, als document en als kunst. Dit laatste simpelweg ook omdat het veelal prachtig is geschilderd. Alleen al de kleuren: een rijk palet van exquise pigmentkleuren die in fraaie akkoorden zijn samengebracht en de realistisch geschilderde portretten voorzien van diepere gronden.