Ed Atkins, Ribbons, 2014, courtesy the artist and Cabinet, London
Je komt binnen en je bent meteen in de ban. Wát het is weet je nog niet maar wel dat het heel sterk is. En terwijl je gaandeweg je oordeel nuanceert wordt je fascinatie alleen maar groter. Ed Atkins zuigt je binnen in een wereld waar je nooit eerder was, waar muziek film, tekening, geluid, animatie, typografie, veelal digitaal gegenereerd, op onnavolgbare wijze tot een geheel zijn gemonteerd. Een wereld waar alles tegelijk gebeurt, die tintelt van vitaliteit, maar die evengoed zwanger is van melancholie. Het is alsof de tegenstelling tussen licht en zwaar is opgeheven en je de mogelijkheid van een nieuw zijn wordt aangeboden.
Terwijl je amper woorden hebt voor wat je ziet en je voortdurend het gevoel hebt de weg kwijt te zijn komt alles toch heel bekend voor. Een vreemde maar opwindende ervaring. De teneur is duidelijk. Alles is liefde, onvermogen, verlangen, dood, schoonheid, seks, de grote thema’s dus, oftewel: het menselijke tekort. Ed Atkins mag dan bepaald niet de eerste zijn die het onderwerp aansnijdt, in de manier waarop staat hij helemaal apart.
Neem No-one is more work than me. Atkins avatar kijkt je recht in het gezicht. Hey mate, look at me! That’s is my blood, these are my eyes. Read my lips! Iets verderop is het: Fuck off! Simpeler kan haast niet maar het effect is er niet minder om. Al was het maar omdat je niet kunt bepalen met wie je van doen hebt en daarmee ook je eigen bestaan in een heel nieuw licht komt te staan. Zou dat ook de reden zijn waarom het je zo raakt? Dat je van je zekerheden bent beroofd?
Ed Atkins, Ribbons, 2014, courtesy the artist and Cabinet, London
Ribbons is de titel van het meest recente en tevens meest ambitieuze werk op de tentoonstelling. In een grote ruimte gevuld met beeldschermen en luidsprekers treedt Atkins getormenteerde alter ego op als een getatoeëerd naakt. Vlak voor dat hij op de grond liggend de geest geeft – door plotseling leeg te lopen – brengt hij met dunne stem een aria uit Bachs Matthäus-Passion ten gehore: Gott erbarme Dich!
Ed Atkins, Recent Ouija, Stedelijk Museum, Amsterdam, tot 31 mei