Zo’n halve eeuw geleden begon het allemaal. Ging het tot dan toe altijd over olieverf op doek of marmer op een sokkel, opeens kon alles kunst zijn. Het was louter nog een kwestie van bewustzijn. Grote pioniers als Yves Klein en Joseph Beuys gingen ons voor in een opwindend nieuw en nog volkomen onontgonnen terrein.
In Nederland hadden we kunstenaars als Marinus Boezem en Jan Dibbets. Beiden zijn present op de remake van de legendarische tentoonstelling When Attitude Becomes Form die de Prada Collectie in Venetië presenteert. Voor wie nog naar de Biënnale gaat: zéér de moeite!
Vroeg werk van Dibbets kruist opnieuw mijn pad nu ik aan het schrijven ben voor de komende tentoonstelling in de Kunstzone van de Rabobank, Geestverwanten genaamd. Met name Hasebroekstraat is een intrigerend werk.
Op de achterkant van de briefkaart staat precies te lezen wat we hier zien. Eigenlijk zouden we het hierbij moeten laten. Jan Dibbets doet kond van zijn bestaan door middels een briefkaart een handeling aan te kondigen op een bepaalde datum en een plaats. That’s it!
Misschien kun je maar het beste je schouders ophalen en doorlopen. Want wie er meer in wil zien doet dat op het gevaar af in de maling te worden genomen. Hoe moet je anders die knipoog en die opgestoken duim zien?
Ironie was in de jaren zestig een belangrijk wapen in de strijd van de avant-garde tegen het burgerlijk establishment. Toch was kunst een uiterst serieuze zaak, juist toen. Een radicale, historische ommekeer, voor minder deed men het niet!
Hasebroekstraat is hiervan een treffende illustratie. Een geintje, maar evengoed een filosofische bespiegeling.
Het vertrekpunt is het beeld van het bestaan van de kunstenaar in zijn meest concrete gedaante. Tijd, ruimte en handeling zijn precies gedefinieerd.
Dit beeld staat in fraai contrast met het nog onbepaalde bestaan van de geadresseerde. De tekst in vier talen suggereert dat dat iedereen kan zijn. Vier is het symbool van de aarde, het gaat om de mensheid als geheel dus. Niet voor niets is het moment van de handeling in GMT aangeduid: Greenwich Mean Time, de tijd die de standaard is voor de hele wereld.
De derde en de diepste laag van het werk is die van de zuivere vorm. Waar het werk begint met een kruis dat Jan Dibbets’ huis in de Hasebroekstraat markeert, eindigt het met een abstract beeld van een vierkantje met drie streepjes. Mondriaan op de achterkant van een briefkaart!

In de Rabo Kunstzone is tot 13 september nog El sueño de la razón / De slaap van de rede te zien, met nieuw en sterk werk van Fernando Sánchez Castillo