Joep van Lieshout is een kunstenaar die zegt waar het op staat, recht voor de raap. Dat zie je aan alles. Wars van iedere behoefte om te behagen gebruikt hij ruw hout, onbewerkt metaal en echt plastic. Kijk hoe schroeven geplaatst zijn, hoe de kleuren de constructie dienen. Uit alles spreekt een grote doelgerichtheid, een scherp oog en een onfeilbaar materiaalgevoel. 

In zijn sterkste werken gaat het om onderwerpen die hier perfect bij passen: sterk gestileerde, eenvoudige figuren die in elementaire handelingen getoond worden, net zo helder, krachtig en met betekenis beladen als de materialen en vormen waarin ze uitgevoerd zijn. 

Zoals bijvoorbeeld Gistvaten met man, een werk waarin alles klopt, van de grote dramatische figuur tot een detail als de rode plastic handgreep. Net als de figuurgroep op de achtergrond – Arschmänner genaamd – maakt het deel uit van The Technocrat, een gigantische installatie die een van de enorme hallen van de Onderzeebootloods op de voormalige RDM-werf in Rotterdam vult.

Joep van Lieshout is ook een kunstenaar met uitgesproken ideeën over onze wereld: gevangen in consumptiedwang, onderworpen aan verstikkende regelgeving en hoe dan ook tot ondergang gedoemd. Kritische reflectie is een belangrijk aspect van zijn werk, de uitvergroting en de omkering zijn hierbij zijn geliefde middelen. The Technocrat bijvoorbeeld verbeeldt een ‘ideale’ wereld waarin alles recycled wordt, niets verloren gaat en waar de mens een volkomen gedepersonaliseerde slaaf is, gereduceerd tot een onderdeel van een perfecte machine. Allemaal nogal eendimensionaal en ook wel saai, ware het niet dat het zo aanstekelijk is vormgegeven. Alleen al de enorme groentebakken die Van Lieshout voor deze installatie ontwierp: prachtig!

Heel anders wordt het als de behoefte om ons een spiegel voor te houden met de kunstenaar op de loop gaat, hij ons trakteert op even bizarre als clichématige fantasieën van een wereld in chaos en verval en daartoe teruggrijpt op een beeldtaal die al sinds Pieter Breugel eindeloos uitgemolken wordt: lijken, vooral heel veel lijken, in alle mogelijke gedaanten, opgesneden, opgehangen, weggegooid, rottend, nou ja. Ook die werken zijn er dus.

Niettemin zonder meer een aanrader, al was het maar vanwege de indrukwekkende samenspraak van kunst en omgeving. Ik ben trouwens heel benieuwd wat een volgende kunstenaar met deze ruimte gaat doen. Zal hoe dan ook weer powerkunst moeten zijn.

Atelier Van Lieshout, Onderzeebootloods, Rotterdam, t/m 26 september