Wow! Zó kan het dus ook! Er spoelt een golf van spontaan geluk over je heen. Bevrijdend en verheffend tegelijk. Ik ken het werk van Anish Kapoor al meer dan twintig jaar. Je komt het overal tegen en het werkt telkens weer opnieuw.
De kracht ervan is in de eerste plaats de présence. Weinig objecten zijn zo overtuigend aanwezig als die van Kapoor. Alles is 100% gericht op een zo intens mogelijke kijkervaring. Geen verhalen of symboliek maar puur materiaal, vorm en kleur.
Daarbij heeft het werk een grote suggestieve kracht. Het is alsof de kunstenaar je meeneemt naar de eerste dagen van de schepping. Toen de elementen nog maar net van elkaar gescheiden waren en alles nog in een ongevormde staat van zijn verkeerde. De wereld in wording, zoiets. Niks zwaars of gewichtigs en zeker ook ver verwijderd van alle mogelijke instituten en leerboeken, maar wel met een diepere grond. Als er zoiets zou bestaan als mystiek-voor-iedereen dan kom je hier denk ik dicht in de buurt.

Wat ook wel weer onderstreept dat Kapoor een beetje een showkunstenaar is. Iemand die het effect bepaald niet schuwt en ongegeneerd alle middelen inbrengt om de toeschouwer bij de kladden te pakken. Waar niks op tegen is, zolang het maar werkt. En dat is niet altijd het geval.
Neem het kanon. Shooting into the Corner heet het werk. Ieder half uur laadt een medewerker het apparaat met een blik dieprode verfpasta. De druk wordt opgevoerd en met een enorme knal wordt de lading tegen de hoek van de muur geschoten. Om daar zijn bestemming te vinden als sublieme klodder. Ik moest er eerlijk gezegd een beetje om lachen: zoveel Aufwand en zoveel pretentie. Spektakel is het wel, dat zeker!

Op andere momenten wordt het weer helemaal goedgemaakt. Alleen al de kijkbollen! Grote halve bollen die van binnen diepblauw of violet zijn geschilderd. Je steekt er je hoofd in en je wordt vervolgens helemaal opgenomen in een intense ervaring van een oneindige ruimte van kleur. Prachtig!

Ik schreef al eerder over de kunstenaar: Anish Kapoor. De tentoonstelling in Tilburg is een van de onderwerpen van de eerste Art Update-lezing van het nieuwe seizoen. Zondag is de aftrap in Maastricht. Eindhoven, Arnhem en Tilburg volgen snel. Klik hier voor het hele programma.

Anish Kapoor, Museum De Pont, Tilburg, tot 27 januari