Enorme abstracte prints worden afgewisseld met alledaagse kiekjes. Nou ja, alledaags? Soms ook redelijk extreem: een jongen die op een stoel piest, een rat die het riool induikt. Dan weer beelden die rechtstreeks ontleend zijn aan de actualiteit – soldaten in Irak bijvoorbeeld. Of ook knipsels uit tijdschriften, een grote foto van de koplamp van een nieuwe auto, dat soort werk. En daartussen veel licht en verfijnd fotowerk van de hand van de kunstenaar zelf, zoals Paper drop (Roma) uit 2007, een van zijn mooiste en inmiddels ook bekendste werken.

Wolfgang Tillmans, Paper drop (Roma), 2007

De tentoonstelling van Wolfgang Tillmans in K21 is een feest voor elke liefhebber. Je komt binnen, je raakt in de ban en het kijken houdt pas op als je weer naar buiten gaat. Nergens zijn er drempels, elke belemmering of dwang ontbreekt. Het enige dat je hoeft te doen is kijken. En dat doe je maar al te graag. Zelden was kunst zo prikkelend, zo aantrekkelijk en zo toegankelijk tegelijk.
De manier waarop het werk is gepresenteerd maakt dat alle pretentie bij voorbaat is uitgebannen. Grote prints die zonder lijst aan klemmetjes zijn opgehangen. Foto’s die gewoon met een plakbandje op de muur zijn bevestigd. Daarbij hangt alles in een speelse afwisseling door elkaar. Groot, klein, abstract of realistisch, persoonlijk of politiek, het maakt niet uit. Er is geen enkele hiërarchie, geen enkel gezag.
Elk beeld lijkt zich ervan bewust dat het ook iets anders had kunnen zijn.
Wat het ook heel sterk maakt is dat je bij de meeste beelden het gevoel hebt dat je ze al een keer hebt gezien. Klinkt misschien paradoxaal, kunst wordt immers geacht origineel te zijn. Wolfgang Tillmans was een van de eersten die dit losliet en er een bevrijdende terloopsheid voor in de plaats stelde. Met als gevolg dat je meteen aanhaakt. Geen moment hoef je je af te vragen wat je ziet of wat de bedoeling is, je kunt je meteen overgeven aan het kijken zelf. En daarin weet de kunstenaar je als geen ander te bedienen. Met werk dat geestrijk en speels is en getuigt van een grote verfijning.

Het feit dat alles wat je ziet voortkomt uit een fotografische reproductietechniek sluit hier perfect bij aan. Of het nou een foto, een print, een kopie of een fax is, elk beeld is met licht getekend en toont zich in zijn zuiver visuele gedaante. Bedoeld om gezien te worden.
Meer weten? Lees eens het voortreffelijke artikel dat Laura Cumming voor The Observor schreef.

Wolfgang Tillmans, K21 Düsseldorf, tot 8 september