Ragnar Kjartansson & The National, A Lot of Sorrow, 2013

Eerst was er het modernisme, toen het postmodernisme en nu is er het metamodernisme. Nou ja ‘is’? Dat moet nog blijken. Feit is dat een groeiend aantal kunstenaars en schrijvers zich van het begrip bedient. Metamodernisme is geen beweging maar een fenomeen dat van onderop komt en allengs meer zichtbaar wordt. Noem het een energie of een inspiratie, iets dat voortkomt uit een bestaan dat in de eerste plaats gelééfd wordt, met alles wat daar bij hoort aan misverstanden, onvermogen en mysterie. Maar ook aan toewijding, liefde en engagement. Een bestaan dat wars is van cynische distantie, dat in zijn ongrijpbaarheid wordt omarmd en gestalte krijgt als gedeelde ervaring.
Metamodernisme is ook een reactie op het postmodernisme. Waar in de late twintigste eeuw de ontkenning van alle waarden heel bevrijdend was, vraagt de realiteit van de eenentwintigste eeuw om een nieuw engagement. We mogen dan wel weten dat er aan het leven geen plan ten grondslag ligt, dat we in een betekenisloze wereld leven en dat alle ideologie religie is, de behoefte om ons bestaan zin en richting te geven is er niet minder om. Zeker niet nu we staan voor reële dreigingen als structurele politieke instabiliteit, een oncontroleerbaar financiële systeem en een ecologische meltdown.
Metamodernisme is in zekere zin ook een terugkeer naar het modernisme, naar het geloof in een door mensen gebouwde wereld. Maar dan wel een modernisme dat lucht heeft, ruimer is gedacht en vooral ook wars is van eenkennigheid en correctheid. Een modernisme waarin plaats is voor twijfel en humor en dat betrokken is op de complexe werkelijkheid van de kosmopolitische netwerkcultuur.

Metamodernisme is ook het thema en de titel van mijn eerstvolgende Art Update. Deze biedt een blik in de breedte gekoppeld aan de bespreking van een aantal actuele tentoonstellingen. Met o.a. Tino Seghal (Stedelijk), Isaac Julian (De Pont), Ragnar Kjartansson, The National, Ed Atkins (Stedelijk), The Frick Collection (Mauritshuis), Ahmet Öğüt (Van Abbe).

Art Update vanaf zondag 15 maart. Klik hier voor inschrijving, data en plaatsen.