Geef al die goden en heiligen, al die vorsten en nimfen nu ook eens wat te zien. Eeuwenlang al onderwerpen ze zich lijdzaam aan onze gulzige blikken. Maar wat hebben wij hen te bieden? Aan het slot van zijn drie uur lange epos vindt Frederick Wiseman het tijd om de rollen eens om te keren. De grote zaal met de Titiaans wordt leeg geruimd en twee dansers van de Opéra in Parijs verschijnen ten tonele voor een stijlvol pas de deux. Een vrouw en een man verenigd in een intens en lijflijk stuk, dichtbij gefilmd, mét alle piepjes en zuchten. En dat tegen de achtergrond van al die andere goddelijke lijven. Prachtig.
National Gallery is een geweldige film. Drie uur lang word je meegenomen in een wereld waarvan je wist dat hij bestond, waar je misschien al vaker op bezoek was maar die je nu pas in zijn ware gedaante leert kennen. Die van een organisme dat in zijn eigen tijd leeft en zich zelf voedt. Van een oase waar alle hectiek en druk zoveel mogelijk is buiten gesloten. Die van een instituut ook dat groter is dan al die mensen die het bestieren, stuk voor stuk trouwens de absolute top van hun vakgebied. Groter ook dan die vijf miljoen en meer bezoekers die er jaarlijks komen. Een instituut dat, ook al wordt het publiek gefinancierd, volstrekt autonoom is en waar uiteindelijk alleen de kunst het voor het zeggen heeft.

Een film die om zóveel redenen interessant is, ook om wat niet aan de orde komt. Geen stijlperioden bijvoorbeeld, nauwelijks jaartallen. Maar wel prachtige, geestrijke beschouwingen. Vergelijkingen zijn niet aan de orde. Ieder schilderij verdient het respect dat hem toekomt als levende getuige die in het hier en nu zijn verhaal doet. En daarvoor alle tijd en ruimte krijgt.

Op donderdag 12 maart geef ik in NatLab twee keer een inleidende lezing bij de film: om 13.00 uur en om 19.00 uur. De film zelf is die dag dan vanaf 14.30 uur te zien. Ga voor inschrijving naar www.natlab.nl of klik hier.