
Pablo Picasso, Grand Nature morte au guéridon, 1931
Een tijdje geleden wijdde ik er al eens een blog aan: Kunst en erotiek.
Een onderwerp van eeuwen dat ons terugvoert naar de oorsprong van onze cultuur. Eros als de bron van het leven, het was aan de kunst om de betekenis hiervan te onderzoeken en in beelden te vangen.
Met seks an sich heeft dit weinig van doen. Des te meer met levenslust en verleiding, of om wat dichter bij de kunst te blijven, met de zintuiglijke ervaring en de wijze waarop deze de verbeelding in beweging zet. Een van de meest erotische schilderijen aller tijden is een stilleven: Picasso’s beroemde Grand Nature morte au guéridon uit 1931. Pure wellust in verf. Een totaal ongeremde overgave aan hoe je met lijnen, vormen en kleuren de kijker week kunt maken.

Gustave Courbet, L’origine du monde, 1866
Ter vergelijking: Courbet’s L’Origine du monde. Een totaal onerotisch schilderij, niets meer en niets minder dan de meest nuchtere en concrete constatering die je ten aanzien van het afgebeelde onderwerp kunt maken. En nadrukkelijk ook als zodanig bedoeld. Ik schreef het al eerder (L’Origine du monde): “Dat Courbet het in opdracht schilderde voor een collectie erotica doet niets af aan het gegeven dat hij het onderwerp zo droog en feitelijk mogelijk in beeld bracht. Helmaal in de geest van zijn opvattingen als realist. De vulva van een gezonde meid, met een flinke bos haar erop en dat in een stevig geborstelde stijl, nuchterder kan niet”.
Ik kom erop terug omdat ik van een Facebook-vriendin het bericht kreeg dat het plaatje bij deze post is verwijderd.
Nieuwe preutsheid of erger? Ik vrees het laatste. Preutsheid impliceert een ontvankelijkheid voor de verleiding. Dat deze als niet gewenst en ontoelaatbaar wordt gezien is een tweede. Wie in het plaatje van de Courbet iets ongepasts ziet en het daarom verbiedt, brengt een heel ander mechanisme in werking. Dat van de bedilzucht van zieke geesten die anderen hun wil opleggen. Van foute paters die ons opzadelen met een moraal die louter de verleiding van het verbodene voedt. Heel eng.