We kenden natuurlijk al Manet’s schilderijen van treurige Parijse serveersertjes, of de rauwe grotestadsbeelden van Georg Grosz en Otto Dix, maar pas met Edward Hopper’s Nighthawks werd het leven in de moderne metropool van een blijvend icoon voorzien.
Het verhaal van de Amerikanen van ná 1945 is bekend. Vóór de oorlog was er eigenlijk alleen maar Hopper. Een schilder die niet bij iedereen op evenveel waardering kon rekenen maar die wel een heel eigen gezicht liet zien. Typisch Amerikaans, dat zeker. Met zijn wat ongepolijste realisme, zijn filmische ensceneringen en zijn obsessie voor de verlatenheid van het moderne bestaan. Maar puur als schilder? Mwah.

Dat hij de laatste jaren steeds meer in the picture komt heeft alles te maken met onze eigen wereld. Meer dan om ‘l’art pour l’art‘ vraagt die immers om een kunst die rechtstreeks invoelbaar is en betrokken op het echte leven.
Precies wat Hopper biedt. De schilder schept niet alleen beelden die voor iedereen makkelijk herkenbaar zijn, hij maakt er ook nog eens een heel persoonlijk verhaal van. Het gegeven bijvoorbeeld dat hij het allemaal samen met zijn vrouw Jo deed. Zij staat in al zijn schilderijen model voor de vrouwelijke rollen, hijzelf voor de mannelijke. Hopper’s kunst gaat dan wel over de verlatenheid van het moderne bestaan, in feite is ze het product van een innige verbondenheid. Die wat onhandige stijl past daar prachtig bij.
Als je een keer op dit spoor bent, kijk je met heel andere ogen. In het Whitney Museum wordt de schilder geëerd als een van de grote Amerikanen, een ‘founding father‘ die verantwoordelijk is voor enkele oer-Amerikaanse beelden. Met name Early Sunday Morning uit 1930 en Nighthawkes dus. Hopper Drawing is de titel: een prachtig op gezet overzicht waarin vrijwel alle belangrijke schilderijen uit het oeuvre zijn samengebracht met talloze voorstudies.

Ter ere van de tentoonstelling in het Whitney is Nighthawks levensgroot, in drie dimensies nagebouwd op de hoek van het Flatiron Building, het gebouw waar Hopper zijn werk waarschijnlijk op baseerde. Kunst naar het grote publiek brengen, laat dat maar aan de Amerikanen over.

Hopper Drawing, Whitney Museum, New York, tot 6 oktober.