We kennen haar allemaal van haar Nana’s, de kleurrijke sculpturen van ronde vrouwen die ze in alle soorten en maten produceerde. Als een moderne popvariant van de mythische oermoeder scheppen deze een tijdloos beeld van vitaliteit en geborgenheid. Een beeld ook dat een aantal grote thema’s uit de periode van hun ontstaan verenigde: de spelende mens, seksuele bevrijding en emancipatie.

Want zo zagen we Niki de Saint Phalle in de jaren zeventig en tachtig toch vooral, als een kleurrijk icoon van de triomferende, antiburgerlijke subcultuur.

Dat aan de Nana’s al een uitgebreid oeuvre voorafging en dat dit een heel andere kant van de kunstenaar laat zien is veel minder bekend. De expositie in Schunck zoomt vooral hierop in. Op het werk uit de jaren vijftig en zestig, toen de kunstenaar een actieve rol speelde in de alleropwindendste fase van de de naoorlogse kunst. In Europa was Parijs nog altijd het belangrijkste centrum. Rond grootheden als Yves Klein en Jean Tinguely ontwikkelde zich hier een brede vernieuwingsbeweging die onder de vlag van het Nouveau Realisme de ‘kunst van het leven‘ propageerde. Alles kon kunst zijn, van een in blauwe verf gedompelde tak tot bewegende sculpturen van schroot.

Eind jaren vijftig brak de jonge Niki door met haar zogenaamde Tirs. Witte gipsreliëfs die hun uiteindelijke vorm pas kregen tijdens een performance waarin de de kunstenaar ze met een geweer beschoot. Met als resultaat dat uit de onder het oppervlak verborgen zakjes vrolijke kleuren tevoorschijn kwamen. Agressief en levenslustig tegelijk, rauw en poëtisch. Het zijn juist deze werken die het fascinerende verhaal van Niki De Saint Phalle vertellen. Het verhaal waar de Nana’s ons het zicht op hebben ontnomen.

Niki De Saint Phalle, Outside-in, Schunck, Heerlen t/m 19 juni