Wie er ooit geweest is zal het beamen, geen ruimte zó spectaculair als de grote hal van het Grand Palais in Parijs. Dat zit ‘m niet alleen in de afmetingen – die elke voorstelling tarten – maar ook in de suggestieve kracht van de constructie. Alles is opgebouwd uit cirkels en bogen, alles zweeft en beweegt. Wat de zintuigen vol overgave constateren – dit zie ik toch echt om me heen! – wordt door de rede met evenveel kracht in twijfel getrokken. Een ruimte als deze ontstijgt aan elke meetbaarheid, elk begrip en elke waarneming. Ze is absoluut geworden.
Monumenta heet het jaarlijks terugkerende evenement waarbij het museum grootheden uit de kunst uitnodigt om zich erdoor te laten inspireren. Richard Serra beet zes jaar geleden het spits af met een rij monumentale stalen sculpturen. Anish Kapoor vulde de ruimte met gigantische rode bollen en Daniel Buren maakte er een betoverend park van licht en kleur van.

Dit jaar zijn het Ilya en Emilia Kabakov, het Amerikaanse kunstenaarspaar dat sinds de Val van de Muur naam maakte als de kritische maar ook toegewijde hoeders van de herinnering aan het oude Sovjet-imperium. L’Étrange Cité is een fictieve stad die is opgebouwd uit een aantal paviljoens die onderdak bieden aan ver uiteenlopende thema’s en verhalen.
Kunnen we leven zonder utopie? Bij alles wat het echtpaar doet is dit de onderliggende vraag. Sinds het wegvallen van de grote ideologieën is de mensheid overgeleverd aan de ‘tirannie van de realiteit’. Er is geen richting meer, geen betekenis of doel. Toch verlangen we naar een leven dat ontstijgt aan het alledaagse. Hoe kunnen we hier naar reiken zonder weer in duistere systemen te verdwalen?

L’Étrange Cité geeft geen antwoord maar stelt vragen. Licht-ironische, suggestieve maar ook kritische vragen die getuigen van een ambivalente houding ten opzichte van onze tijd maar ook van een ongebroken geloof in de mogelijkheid van grote ideeën. We blijven per slot van rekening dromers.
Voor wie dit wat te vaag blijft: het museum heeft als toelichting een aantal teasers op You Tube gezet.
‘No Selfies’, staat er bij de ingang. Grapje, maar toch: in de wereld van Ilya en Emilia zullen we het echt weer samen moeten doen.

L’Étrange Cité, Ilya en Emilia Kabakov, Grand Palais, Parijs, tot 22 juni