Art Update


Paul Kooiker in Boymans

Paul Kooiker, Crush, 2009

Om ze zo in beeld te krijgen moet je als kunstenaar flink aan de slag. Zeker als je de omgeving lekker rommelig wilt laten. Hoe maak je het naakt dan tot dat ene element dat alles op z’n plek zet en tot een pregnant geheel samenvoegt?

Het bijzondere van de foto’s van Paul Kooiker is dat ze precies geconstrueerd en spontaan tegelijk zijn, evenveel kunst als kiekje. En wat het laatste betreft: vaak nog van enigszins dubieus allooi ook, als de wat ranzige, mislukte producten van amateurpornografie.

Als kunst sluit het werk aan bij een oude en respectabele traditie, die van de klassieke naaktfotografie van de vroege twintigste eeuw. Grootheden als Edward Weston kneedden het vrouwenlichaam tot abstracte vormen die veel weg hadden van de sculpturen van Arp of Brancusi. Alle seks was er uit verbannen, de volledig geëpileerde, geurloze naakten maakten aanspraak op dezelfde tijdloze verhevenheid als de marmeren godinnen van de Grieken.

Ook de naakten van Paul Kooiker werken vaak als abstracte sculpturen en zijn primair draagster van een vormprincipe. Alleen, het grote verschil is dat ze daarbij vrouwen van vlees en bloed zijn en wel degelijk ook als individu in beeld komen. Onherkenbaar weliswaar maar niettemin persoonlijk aanwezig als de vriendin of de buurvrouw die zich heeft onderworpen aan de blik van de kunstenaar. Het is niet alleen de rommelige omgeving die dit doet, het zijn vooral ook de details. Boven het fraaie ronde achterwerk verraadt een stripje schouder met bh-bandjes de ongemakkelijke houding van de dame op het bed. Illusie en werkelijkheid dringen om voorrang en de kijker wordt op indringende wijze betrokken bij van het ontstaan van het kunstwerk.