Het museum als bioscoop, en wat voor een! Maken de darkrooms waar je via lichtsluizen op de tast naar binnen moet, het kijken naar videokunst veelal tot een beproeving, nu kunnen de werken vrij in de ruimte worden geprojecteerd en wandel je langs metershoge schermen met gestoken scherpe beelden. Nooit eerder was het zuiver visuele zo zeer een met de fysieke ervaring.
Wat je je meteen ook afvraagt: wat wordt mogelijk als de techniek nog net één stap verder wordt ontwikkeld en de beelden ook gewoon bij daglicht kunnen worden getoond? En als nieuwe musea dan ook helemaal op deze toepassingen ingericht worden? We gaan het meemaken.
Wie al iets van deze nieuwe kijksensatie wil proeven kan op twee plaatsen terecht: in het Stedelijk bij de tentoonstelling van Ed Atkins (waarover later meer) en in Museum De Pont waar een overzicht wordt getoond van de Britse kunstenaar Isaac Julian.
Playtime is de titel van het recente werk waarmee deze laatste de show steelt. Zeven grote projecties vullen het centrale plein van het museum van vloer tot plafond met beelden die niet alleen indrukwekkend zijn qua afmetingen en technische perfectie, maar die ook esthetisch onweerstaanbaar zijn. Isaac Julian doet het niet voor minder. Niets is aan het toeval overgelaten. Alle rollen worden door bekende acteurs gespeeld. Script, tekst, cameravoering, geluid, licht, alles is top, helemaal zoals je het kent van een professionele filmproductie.
En toch kijk je naar kunst, in een museum, wat iets heel anders is dan de bioscoopervaring. Zoals gezegd: alleen al de fysieke nabijheid, alsof je zelf in de beelden loopt. Maar ook dit: waar een film is onderworpen aan de tijd en altijd als een verhaal wordt verteld, is een simultane, cyclische beeldpresentatie als deze hiervan losgemaakt. De beelden lopen wel, maar de tijd is niettemin opgeheven. Alles wat je ziet heeft de impact van iets dat er is, hier en nu, reëel en tastbaar, onmiddellijk en volledig. Zoals alleen kunst dat kan.
Jammer dat Isaac Julian je uiteindelijk toch met lege handen achterlaat. Hoe opwindend ook als kijkervaring, artistiek stelt Playtime weinig voor. Een aanklacht tegen de machinaties van het grote geld, een inkijk in het lege bestaan van de mannen en de vrouwen die er hun leven aan wijden, de kunstmatige urbane landschappen die er het decor van vormen, ja dat is het zeker. Maar verder? Heel weinig. Mooi gemaakte maar stereotype en politieke correcte beelden. Holle retoriek die slechts de schijn van betekenis oproept maar die uiteindelijk alles plat slaat.
En toch moet je gaan kijken.

Julian Isaac, Riot, Museum De Pont, Tilburg, tot 31 mei