Raymond Pettibon is een kanjer, je constateert het meteen. Maar waarom? Goed tekenen kan hij niet, zijn werk is weerbarstig, moeilijk te doorgronden en lijkt vooral bedoeld voor eigen consumptie. Daarbij past het in geen enkel hokje. Moet je het zien als cartoon, als boekillustratie, als strip of als kunst? En dan die uitgebreide teksten waarmee het ook nog eens literatuur en filosofie wordt. Dat alles gedrenkt in een bijtende spot die op paradoxale wijze getuigt van een grote betrokkenheid bij de wereld. Ga er maar aan staan: je kunt er alle mogelijke labels opplakken maar geen enkel beklijft.

Zou dat de reden zijn waarom het je zo fascineert, dat je lopend van het ene naar het andere werk blijft zoeken naar een sleutel? Iets moet er toch zijn. Een visie, een kern, een grote gemene deler? Dat ik er soms helemaal niets van begreep kwam ook door het bargoens waar de kunstenaar zich graag van bedient. Of omdat ik de citaten niet herkende.

Raymond Pettibon zelf maakt het allemaal niets uit, hij kan blijkbaar niet anders. Zijn werk is een overlevingsstrategie, het smalle pad dat hij bewandelt om zichzelf in stand te houden. Obsessief is het zeker, tegendraads, onhandig en anti-esthetisch ook. Maar door dat alles heen is een onvervreemdbare, unieke beeldende kracht zichtbaar. Raymond Petitbon is de regisseur die storyboards tekent voor de film over zijn wereld. De kunstenaar die het bestaan van binnenuit toont en er tegelijkertijd afstand van neemt. Die laat zien hoe je je op volstrekt persoonlijke en authentieke manier kunt verhouden met een bizarre en ongrijpbare wereld. En dat doet met een kunst die wars is van alle behaagzucht en eigenlijk helemaal geen kunst wil zijn.

Ga dat zien!

Raymond Pettibon, A Pen of All Work, Bonnefantenmuseum, Maastricht tot 29 oktober