Tot 4 maart kun je er nog voor terecht in het Groninger Museum. De tentoonstelling van het werk van Studio Job is zonder meer een must voor iedereen die de vinger aan de pols van de tijd wil houden. Kijk voordat je gaat wel nog even naar het gesprek met Job Smeets en Nynke Tynagel in De Wereld Draait Door van 6 december.

De reacties hierop logen er niet om. Met name de luchtigheid waarmee de twee kunstenaars reageerden op vragen over hun controversiële ‘Buchenwald-hek’ schoot menigeen in het verkeerde keelgat. “Wat een slap gelul zeg”, twitterde NRC’s kunstrecensent Tracy Metz. Niks anders dan een publiciteitsstunt, maar dan wel een heel smakeloze, was een veel gehoord commentaar. Een politiek incorrecte provocatie. En inderdaad, de twee zaten erbij alsof ze het erom deden.

Maar als we constateren dat ze zich van sluikse middelen bedienen en dat hun motieven dubieus zijn, betekent dat dan ook dat we hun werk afwijzen? Of staat onze waardering daar los van? Stel je voor wat er gebeurd zou zijn als de kunstenaars op televisie wél getuigd hadden van een oprecht engagement? Zouden we om die reden een grotere waardering voor hun werk gehad hebben?

Ik zou zeggen een reden te meer om de reis naar Groningen te ondernemen. Om daar vast te stellen dat niets is wat het in eerste instantie lijkt. Met de wijze waarop ze ver uit elkaar liggende, ongerijmde beeldwerelden weten te combineren brengen Job Smeets en Nynke Tynagel je in een voortdurende staat van aangename verwarring. De enige bindende factor in het werk is de consequente, strenge uitvoering ervan, zo helder en overtuigend dat het vanzelf omkranst wordt met het aura van echte kunst.

Een van de hoogtepunten was wat mij betreft het ‘wandkleed’ met als titel Bavaria. Een digitale print op gigantisch formaat, ontdaan van alle authentieke ambachtelijkheid, met allerlei eigentijdse, a-typische details, maar in zijn precieze en rake uitvoering toch helemaal één met het wezen van volkskunst. Al kijkend naar de fraaie kleuren en vormen realiseer je je dat dit echte kunst is. Maar die Heimat-cultus – en zeker als het om Beieren gaat -, is dat niet helemaal fout?

Met dezelfde middelen als waarmee we verleid worden om weg te dromen stelt Studio Job moeilijke vragen aan de orde. Met als resultaat een even verwarrende als indringende samenspraak die om nieuwe intellectuele en morele kaders vraagt.

Studio Job & Groninger Museum, t/m 4 maart