Laatst gezien bij Galerie Onrust: recent werk van Toon Verhoef waaronder Untitled 2009, een doek van 130.5 x 90.5 cm in olie en acryl.

Op het eerste gezicht geen kunst die een verrassende nieuwe zienswijze of thematiek laat zien. Kennen we dit niet al, is de vraag? Het antwoord is ja, dit is een typische Verhoef zoals de schilder ze intussen al zo’n veertig jaar maakt. Daarbij werk dat nog veel diepere wortels heeft, geschilderd in de stijl van de free brush painting van de jaren vijftig.

Noties als deze doen natuurlijk nooit recht aan het oeuvre zelf. Wat doet de geschiedenis er eigenlijk toe? Elke kunstenaar ontwikkelt zich in de eerste plaats als een individu. Op zijn manier, met zijn gevoel en vaardigheden. Elk oeuvre heeft zijn eigen noodzaak en dynamiek. Zeker bij een groot kunstenaar als Verhoef gaat het vaak om kleine stappen, om variaties op eerdere thema’s, om het uitdiepen van een gedachte.

Wat maakt dit ene doek dan toch zo bijzonder?

Hoe paradoxaal ook, het antwoord is: dat het schilderkunst pur sang is. Ontdaan van alle toegevoegde betekenis. Er is geen enkele herkenbare vorm, geen verhaal of symboliek en, bij nader inzien, ook geen kunsthistorische verwijzing. We kunnen wel zeggen dat het lijkt op de kunst van De Kooning cs maar wie wat nauwkeuriger kijkt ziet dat het hier uiteindelijk maar weinig mee van doen heeft. De Kooning is een expressionist, Verhoef ontwikkelt concepten.

Dit is schilderkunst die over zichzelf gaat. Het onderwerp is het maakproces waar het uit voortgekomen is en waar de toeschouwer al kijkend deelgenoot van gemaakt wordt. Niet om hem te verleiden dieper door te dringen in de persoon van de schilder maar wel om verf en kleur in hun meest pure en intense gedaante te laten ervaren.

Het resultaat is kunst die niets van je wilt, die in staat is om alle mogelijke gedachten en associaties op te roepen en te absorberen. Als zuiver kijkobject in dienst van de verbeelding. En daarbij het werk van een schilder die het oude metier een nieuw leven heeft gegeven door het uit de historische context te bevrijden.

Kunst die nergens over gaat maar daarom des te meer kunst is. Heel Sterk.