Een chemische installatie, een observatorium of misschien ook wel een futuristisch cultuurcentrum, maar een kerk, dat is wel het laatste waar je aan denkt. 

Staande voor de Saint Pierre in Firminy wordt nogmaals duidelijk hoe nieuw en radicaal de architectuur van Le Corbusier is. En ook dat alles wat over dit gebouw sinds de oplevering in 2006 in tekst en beeld is gepubliceerd door zijn présence wordt overruled. Dit is architectuur – of moeten we zeggen kunst? – die geheel voor zichzelf spreekt. Elke verklaring doet in principe af aan wat spreekt uit de vormen, de ruimte, de kleuren en het licht.

Ooit definieerde Le Corbusier een huis als een woonmachine, une machine à habiter. Een concept waarmee hij in de vroege twintigste eeuw de architectuur op een nieuw spoor zette. In de Saint Pierre – een van zijn laatste ontwerpen, pas zo’n veertig jaar na zijn dood uitgevoerd – zet hij deze lijn voort. Ook een kerk kan nieuw gedefinieerd worden als een geheel van functies. De architect maakt deze zichtbaar en geeft er betekenis aan. Een ruimte om in gebed te reiken naar het licht. Het goddelijke licht wel te verstaan, in zijn meest betekenisvolle gedaante: als de sterren die aan de nachtelijke hemel de duisternis doorboren. Hier letterlijk zichtbaar gemaakt in een ruimte, voorzien van een betonnen koepel die aan de zuidzijde met lichtgaten is doorboord. Het effect laat zich moeilijk beschrijven. Laat ik volstaan met te zeggen dat het de reis naar Firminy meer dan de moeite waard maakt; vaut le voyage!